जाणून घ्या! क्लाउड स्टोरेज बाबतची सविस्तर माहिती
मुंबई : आजच्या डिजिटल युगात प्रत्येकाकडे असंख्य फोटो, व्हिडिओ, डॉक्युमेंट्स आणि ॲप डेटा असतो. पण मोबाईल किंवा लॅपटॉपची मर्यादित स्टोरेज स्पेस पाहता सगळं काही एका ठिकाणी साठवणं शक्य होत नाही. अशावेळी क्लाउड स्टोरेज (Cloud Storage) हे एक आधुनिक आणि सुरक्षित समाधान ठरतं. पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का – जेव्हा तुम्ही एखादी फाइल ‘क्लाउड’मध्ये सेव्ह करता, तेव्हा ती नेमकी जाते कुठे आणि तिचं कामकाज कसं चालतं? चला, हे सोप्या भाषेत समजून घेऊया.
क्लाउड स्टोरेज म्हणजे आपल्या डिजिटल फाइल्स इंटरनेटच्या माध्यमातून एका रिमोट सर्व्हरवर (Remote Server) सेव्ह करणे. म्हणजेच तुमचे फोटो किंवा व्हिडिओ तुमच्या मोबाईल किंवा संगणकात नसून, एखाद्या कंपनीच्या डेटा सेंटरमध्ये ठेवलेले असतात. ही डेटा सेंटर हजारो शक्तिशाली संगणक आणि सर्व्हरने बनलेली असतात, जी २४ तास चालू राहतात आणि तुमचा डेटा सुरक्षित ठेवतात.
जेव्हा तुम्ही Google Drive, iCloud, Dropbox किंवा OneDrive सारख्या क्लाउड सर्व्हिसचा वापर करता, तेव्हा तुमची फाइल इंटरनेटद्वारे त्या कंपनीच्या सर्व्हरवर पोहोचते.
फाइल तिथे गेल्यावर ती लहान लहान डेटा ब्लॉक्समध्ये विभागली जाते आणि वेगवेगळ्या सर्व्हरवर साठवली जाते. हे असं केलं जातं जेणेकरून एखादा सर्व्हर बंद पडलाच तरी तुमचा डेटा दुसऱ्या सर्व्हरवरून पुन्हा मिळवता येईल. याला Data Redundancy System म्हणतात.
जेव्हा तुम्ही तीच फाइल पुन्हा उघडता, तेव्हा सिस्टम हे सर्व डेटा ब्लॉक्स एकत्र करून तुम्हाला पूर्ण फाइलच्या स्वरूपात दाखवते. हे सगळं काही सेकंदांत घडतं आणि तुम्हाला वाटतं की फाइल फक्त “क्लाउडमध्ये”च आहे.
क्लाउड सेवा देणाऱ्या कंपन्या त्यांची डेटा सेंटर जगभरातील वेगवेगळ्या देशांमध्ये ठेवतात, जेणेकरून सर्व्हिस जलद आणि विश्वासार्ह राहील. उदाहरणार्थ Google चे डेटा सेंटर अमेरिका, सिंगापूर, आयर्लंड आणि भारतात आहेत.
Amazon (AWS) आणि Microsoft (Azure) यांचेही जगभर पसरलेले विशाल सर्व्हर नेटवर्क आहेत, जे सतत डेटा साठवणे आणि व्यवस्थापन करतात.
क्लाउड स्टोरेजचे फायदे, डिव्हाइसवरील जागा वाचते – मोबाईल किंवा लॅपटॉपमध्ये जास्त फाइल्स ठेवायची गरज नाही. कधीही, कुठूनही प्रवेश इंटरनेट असला की तुमच्या फाइल्स तुम्ही जगात कुठूनही उघडू शकता.
सुरक्षित बॅकअप मोबाईल हरवला किंवा लॅपटॉप क्रॅश झाला तरी तुमचा डेटा इंटरनेटवर सुरक्षित राहतो. फाइल शेअरिंग सोपी होते मोठ्या फाइल्स ई-मेलऐवजी सहज लिंकद्वारे शेअर करता येतात. ऑटोमॅटिक सिंकिंग फाइल्स सर्व डिव्हाइसेसवर आपोआप अपडेट होतात.
क्लाउड स्टोरेजमुळे डेटा सुरक्षित, सहज उपलब्ध आणि व्यवस्थापित ठेवणे अत्यंत सोपं झालं आहे. आज घरगुती वापरकर्त्यांपासून ते मोठ्या कंपन्यांपर्यंत सर्वजण क्लाउडवर अवलंबून आहेत. म्हणून पुढच्यावेळी जेव्हा तुम्ही एखादी फाइल “क्लाउडमध्ये” सेव्ह कराल, तेव्हा जाणून घ्या — ती प्रत्यक्षात कुठल्या तरी भव्य सर्व्हर रूममध्ये सुरक्षित झोपलेली असते!
#क्लाउड स्टोरेज, #डेटा सेंटर, #Google Drive, #iCloud, #Dropbox, #OneDrive, #डिजिटल डेटा सुरक्षा, #ऑनलाईन फाइल्स, #क्लाउड टेक्नॉलॉजी.